Postawienie fundamentów, szkieletu i dachu nowego domu jest tak naprawdę dopiero początkiem prac. Żeby obiekt nadawał się do użytkowania, trzeba wyposażyć go w podstawową infrastrukturę, a w dalszej kolejności także oświetlenie, meble czy urządzenia AGD. Na każdym z etapów należy podjąć szereg decyzji. Jedną z nich jest dobór parametrów układu energetycznego. Każdy mieszkaniec ma możliwość założenia w domu prąd trójfazowy lub jednofazowy. W tym artykule rozważymy, czym charakteryzują się obie opcje oraz na jaką z nich warto się zdecydować.

Podłączenie siły – skąd bierze się wybór?

Człowiek XXI wieku nie wyobraża sobie życia bez dostępu do energii elektrycznej. Z urządzeń zasilanych prądem korzystamy w pracy, w domu, podczas zakupów czy odpoczynku. Posiadanie odpowiedniej instalacji wyposażonej w układ trójfazowy lub licznik jednofazowy jest niezbędne w praktycznie każdym obiekcie. Zanim jednak podejmiemy decyzję, który z powyższych modeli zastosować, należy dokładnie przeanalizować użytkowany w obiekcie rodzaj sprzętów i jego ilość. Dobrze odpowiedzieć sobie na pytania: ile kw na dom oraz jaki tryb prowadzi nasza firma/rodzina. Aby instalacja działała efektywnie, musi wpisywać się w nasze potrzeby.

Trójfazowa czy jednofazowa?

Podłączenie licznika jednofazowego to rozwiązanie znajdujące dość powszechne rozwiązanie w budynkach o standardowym poziomie zużycia energii elektrycznej. Jest ono używane zarówno w domkach jednorodzinnych, jak i biurach czy budowlach usługowych. Cechą charakterystyczną tych obiektów jest wyposażenie w podstawowy rodzaj sprzętu elektrycznego i elektronicznego:

• pralkę,
• lodówkę,
• oświetlenie,
• telewizor,
• komputer,
• żelazko.

W tej sytuacji podłączenie licznika jednofazowego o napięciu 230 V będzie wystarczające. Taka instalacja pozwala na przesył mocy do 6 kW.

Korzystanie z większej ilości sprzętów lub podłączenie klimatyzatora, pompy ciepła tudzież ogrzewania na podczerwień, skutkuje koniecznością montażu układu trójfazowego nazywanego siłą. Prąd w tym wypadku przebiega przez instalację o napięciu fazowym 230/400 V. Układ trójfazowy złożony jest z trzech obwodów elektrycznych prądu przemiennego. Starsze wersje zbudowane są z czterech, nowe – z pięciu przewodów. Składają się na nie trzy przewody fazowe L1, L2, L3, jeden przewód neutralny N i jeden przewód ochronny PE. Tego typu układ swobodnie działa od przesyłu na poziomie 3 kW, ale zazwyczaj stosuje się go w obiektach z mocą umowną powyżej 6kW. Z tego powodu instalacja trójfazowa wykorzystywana jest w przedsiębiorstwach, zakładach produkcyjnych, gospodarstwach rolnych czy dużych domach.

Prąd trójfazowy – podłączenie potrzebne od zaraz!

Podłączenie licznika jednofazowego ma ograniczoną użyteczność. Dopóki w naszym domu nie używa się jednocześnie wielu sprzętów elektrycznych, taka instalacja będzie działać prawidłowo. Jeśli chcemy jednak szerzej wykorzystać odnawialne źródła energii, w tym na przykład fotowoltaikę czy pompę ciepła, warto rozważyć 3 fazy. Podobna lampka powinna nam się zapalić, gdy planujemy montaż klimatyzacji lub ogrzewania elektrycznego. Jeśli nie mamy pewności, czy nasz dotychczasowy układ podoła nowym oczekiwaniom, nie potrzebujemy do tego specjalisty. Przeciążenia sieci zaobserwujemy sami poprzez tak zwane wybijanie korków. Gdy dochodzi do nich często, najwyższy czas na 3 fazy.

Instalacje trójfazowe – dodatkowa zaleta

Siła elektryczna to nie jedyna zaleta prądu trójfazowego. Podłączenie dodatkowych rozwiązań to oczywiście szansa na wykorzystanie urządzeń przemysłowych, ale także swoista niezależność. To my jako użytkownicy dokonujemy rozdziału instalacji elektrycznej. Pod dwie fazy możemy na przykład podpiąć urządzenia o wysokiej mocy (pompy ciepła, bojlery, betoniarki, linie technologiczne), a ostatnią pozostawić na standardowe urządzenia RTV i AGD. Dzięki temu napięcie fazowe i ewentualne spadki mocy po uruchomieniu maszyn o wysokim poborze prądu nie wpłyną na płynność działania komputera czy internetu. Dodatkowo 3 faza posiada oddzielny bezpiecznik. Jakiekolwiek zwarcie na pozostałych układach nie skutkuje w tym wypadku przerwaniem dostaw energii elektrycznej. Prąd trójfazowy jest zatem rozwiązaniem bardziej uniwersalnym i dającym większe możliwości.

Ile kw na dom – czy 3 faza ma wpływ na wysokość rachunków?

Wiele osób zastanawia się, czy zmiana na instalacje trójfazowe oznacza wzrost rachunków za prąd elektryczny. Odpowiedź na pytanie jest stosunkowo prosta. Modernizacja układu wiąże się ze zwiększoną opłatą za przesył. Opłata ta przyjmuje wartość różną u każdego dostawcy energii i jest przeznaczona na zapewnienie ciągłych dostaw prądu do naszego domu/przedsiębiorstwa. Zazwyczaj wynosi raptem kilka złotych. Nie ma więc to większego wpływu na zasobność naszego portfela, szczególnie biorąc pod uwagę komfort, jaki niesie za sobą prąd trójfazowy. Podłączenie nowego układu nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami. Należy jednak przejść całą procedurę zmiany, która w zależności od zaangażowania dostawcy energii może trwać nawet około pół roku.

Napięcie fazowe – uwaga przy doborze instalacji fotowoltaicznej!

W Polsce obserwowany jest dynamiczny rozwój rynku fotowoltaiki. Coraz więcej gospodarstw domowych i firm decyduje się na niezależność energetyczną z OZE. Do produkcji prądu ze słońca wykorzystywane są dwa podstawowe urządzenia: panele fotowoltaiczne oraz inwertery. Rolą modułów jest przekształcanie promieniowania na prąd stały. Z kolei w falowniku dochodzi do konwersji na prąd zmienny, wykorzystywany później do zasilania obiektów. Jedną z podstawowych klasyfikacji inwerterów jest podział na urządzenia jednofazowe i trójfazowe. Jest to analogiczne rozróżnienie jak w przypadku instalacji elektrycznych. Podłączanie licznika jednofazowego w domu lub firmie skutkuje możliwością zastosowania falownika jednofazowego do naszej instalacji fotowoltaicznej. To urządzenia tańsze, zatem jego wybór można powiązać z racjonalnością ekonomiczną. W sytuacji, gdy nasze potrzeby energetyczne są większe i posiadamy układ trójfazowy, niezbędne jest zamontowanie inwertera dedykowanego dla tego typu instalacji.

Siła prąd – podsumowanie

Jeszcze do niedawna układy jednofazowe były standardem w większości mieszkań, domów i małych firm. Zmiana przyzwyczajeń ludności, w tym przede wszystkim stosowanie coraz większej ilości urządzeń elektrycznych powoduje konieczność stosowania 3 fazy. Opcja podłączenia różnych maszyn do oddzielnych faz pozwala bez stresu korzystać ze sprzętów w tym samym czasie. Instalacja trójfazowa daje szansę na jednoczesne wstawianie prania, uruchomienie sprzętu budowlanego i oglądanie ulubionego programu, bez ryzyka że dojdzie do przeciążenia sieci. W przypadku ewentualnej awarii bezpiecznika odłączona zostaje tylko wybrana faza. Pozostałe działają, dlatego pilne potrzeby mogą być dalej zaspokajane. Skorzystanie z układu trójfazowego nie wiąże się także ze znaczącymi nakładami finansowymi. To raptem kilka złotych miesięcznie, które warto przeznaczyć na większy spokój i komfort życia.