Licznik prądu to jedno z kluczowych urządzeń w każdym domu i firmie. Przy jego użyciu odbiorca ma możliwość sprawdzić, ile energii zużył w danym okresie i na jaką wysokość rachunku może się nastawiać. Aby jednak do tego doszło, musi posiąść wiedzę jak odczytywać liczniki prądu. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na to pytanie. Szczególną uwagę poświęcimy także sytuacji, gdy w budynku zainstalowana jest mikroinstalacja fotowoltaiczna.

Licznik energii elektrycznej – różne rodzaje

Odczyt licznika zależy nie tyle od dostawcy energii elektrycznej (każdy dystrybutor używa sprzętu opartego o podobne technologie), ile od jego typu. Tych jest wbrew pozorom całkiem dużo. Ze względu na rodzaj możemy wyróżnić liczniki:

• indukcyjne,
• elektroniczne,

Licznik indukcyjny to najstarszy model dostępny w użytkowaniu. Jest on wyposażony w specyficzną, aluminiową tarczę, która wykonuje ruchy z szybkością proporcjonalną do zużycia energii elektrycznej. Każdy obrót jest równoważny ze zużyciem określonej ilości kilowatogodzin. Liczniki elektroniczne są intuicyjne w obsłudze, a przy okazji oferują większą precyzję pomiaru. W tym wypadku odczyt licznika odbywa się zdalnie. Najnowsze i najbardziej innowacyjne są liczniki inteligentne. Wiadomości wyświetlane na ekranie są aktualizowane co kwadrans, co zapewnia skuteczniejsze warunki do zarządzania siecią.

Biorąc pod uwagę rodzaj taryfy energetycznej możemy wyróżnić liczniki jedno- i dwutaryfowe. Te pierwsze montowane są w gospodarstwach domowych i firmach, które płacą jedną cenę za prąd przez całą dobę. Licznik dwutaryfowy posiada dwa mierniki – pierwszy do liczenia zużycia prądu w godzinach dziennych, drugi przeznaczony na okres nocny i weekendowy. Najczęściej wykorzystuje się go przy taryfie G12w.

Ostatnim podstawowym typem jest licznik elektryczny dedykowany dla danej instalacji. Jeśli ta składa się z dwóch lub trzech przewodów o napięciu 230 v, montowany jest licznik prądu jednofazowy. Licznik trójfazowy używamy przy instalacjach mających napięcie 400 v. Zazwyczaj są one stosowane w przedsiębiorstwach, gdzie jednocześnie korzysta się z większej ilości sprzętów elektrycznych: komputerów, lodówek, telewizorów czy drukarek.

Jak odczytać licznik prądu indukcyjny?

Licznik energii starszej generacji jest urządzeniem prostym w obsłudze. Żeby wykonać odczyt licznika indukcyjnego należy z ekranu cyfrowego spisać stan zużycia podawany w kilowatogodzinach. W sytuacji korzystania z taryfy dwustrefowej należy odczytać wartości na obu miernikach przy tarczach aluminiowych. Jeśli chcemy określić zużycie prądu za dany okres, od sczytanych wartości trzeba odjąć zużycie wskazane w ostatnim okresie rozliczeniowym. Odczyt w tym wypadku należy wykonywać osobiście, będąc przy danym liczniku.

Jak odczytywać licznik prądu elektronicznego?

Jak odczytać licznik prądu elektronicznego? W tym wypadku sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Na urządzeniu widnieje wiele różnych ciąg cyfr, a każda ma swoje konkretne przeznaczenie. Podchodząc do tego zadania w pierwszej kolejności należy zweryfikować rodzaj wykorzystywanej energii. Na liczniku oznaczenie prądu odbywa się za pomocą kodu OBIS, który możemy znaleźć w lewym górnym rogu wyświetlacza. Możliwe konfiguracje prezentują się następująco:

• E lub 1.8.0 lub 1.5.8.0 – całkowite zużycie prądu;
• EA lub 1.8.1 lub 1.5.8.1 – zużycie prądu w pierwszej strefie (szczyt);
• EB lub 1.8.2 lub 1.5.8.2 – zużycie prądu w drugiej strefie (poza szczytem).

Warto zapamiętać te oznaczenia prądu, aby łatwo i szybko wykonywać kontrolę stanu licznika.

Jak odczytywać liczniki prądu inteligentne?

Niewątpliwie najwygodniejszym rozwiązaniem dla domowników i przedsiębiorców jest licznik inteligentny. To urządzenie z roku na rok pojawia się w coraz większej ilości miejsc. Posiada wbudowany system komunikacji do systemu informatycznego, dzięki czemu automatycznie steruje odczytami energii i parametrami. Licznik energii umożliwia między innymi kontrolę jakości energii czy ciągłości dostawy. W przypadku wystąpienia problemów wysyła informacje o nieprawidłowościach do centrum dyspozytorskiego. Tego typu urządzenie działa zdalnie, zatem dostawca prądu nie musi już wysyłać serwisanta do odczytu licznika. Nowoczesny system mierzenia nie wymaga ręcznego sczytywania wartości  i porównywania oznaczenia prądu. Monitoring jest tu bardzo szczegółowy i zawiera między innymi stan zużycia energii oraz statystyki dotyczące zwyczajów energetycznych obiektu.

Dwukierunkowe liczniki energii

Licznik energii dwukierownowej to obecnie jedno z bardziej pożądanych urządzeń na rynku. Wiąże się to z dynamicznym rozwojem fotowoltaiki i nadchodzącymi zmianami dla rynku OZE. Liczniki energii tego typu dedykowane są dla układów prosumenckich, gdzie odbiorca energii jest jednocześnie producentem i konsumentem. Wymiana licznika elektrycznego dla nowych użytkowników mikroinstalacji PV jest bezpłatna i należy do obowiązków operatora danej sieci. Po wpłynięciu wniosku ma on 30 dni na dokonanie montażu licznika. Podczas wykonywania tej czynności elektryk zapisze stan zdejmowanego licznika, odnotuje stan początkowy nowego urządzenia i zabezpieczy go specjalnymi plombami. Na koniec wystawi dokument potwierdzający wykonane czynności. Jak jednak odczytać wartości na takim licnziku?

Jak odczytać liczniki prądu w fotowoltaice?

Korzystanie z instalacji fotowoltaicznej łączy w sobie produkcję i konsumpcję prądu. Z tego też powodu licznik elektryczny wskazuje co najmniej dwie wartości. Oznaczenie prądu w tym wypadku wygląda następująco:

• 1.8.0 to całkowite zużycie.
• 2.8.0 to ilość energii oddanej do sieci.

Obie wartości podawane są w kilowatogodzinach. Oznaczenia prądu komplikują się nieco, gdy użytkownik działa w taryfach wielostrefowych (w tym na przykład G12, G12w, C12a, C12b, C22a, C22b, C23). Dokładne informacje o sposobie odczytu umieszczone są w instrukcji znajdującej się na obudowie licznika.

Jak odczytać licznik energii elektrycznej – podsumowanie

W Polsce używa się bardzo wielu rodzajów i modelów liczników prądu. Najpopularniejszymi w kilku regionach kraju są nadal liczniki indukcyjne. To urządzenia starszej generacji, które wymagają osobistej obecności inkasenta. Ich odczyt jest bardzo prosty i małoprecyzyjny. Coraz więcej firm i gospodarstw posiada już liczniki elektroniczne lub inteligentne. W tym wypadku dobrze jest zapoznać się z instrukcją obsługi, która daje szansę na monitoring zużycia. Oddzielną rodziną są liczniki dwukierunkowe. To sprzęty dedykowane dla użytkowników paneli fotowoltaicznych. W tym wypadku inwestor nie tylko konsumuje prąd, ale także go wytwarza. Licznik dwukierunkowy ma więc za zadanie badać obie wartości. Jego wymiana odbywa się bezpłatnie w terminie 30 dni na podstawie złożonego w energetyce wniosku. Ewentualna zmiana dostawy energii elektrycznej także nie wiąże się z kosztami. To Operator Systemu Dystrybucyjnego jest odpowiedzialny za zastosowanie odpowiedniego środka mierniczego.